- Μοντάνα
- (Montana). Πολιτεία (381.086 τ.χλμ., 904.443 κάτ. το 2001) των βόρειων ΗΠΑ, που συνορεύει στα Β με τον Καναδά, στα Α με τη Βόρειο και τη Νότιο Ντακότα, στα Ν με το Γουαϊόμινγκ και στα Δ με την Άινταχο. Πρωτεύουσα είναι η Χελένα (περ. 26.000 κάτ.).
Στο δυτικό τμήμα υψώνονται οροσειρές που αποτελούν τμήμα των Βραχωδών Ορέων και κλείνουν το υψίπεδο του Κολούμπια-Σνέικ· από τα κυριότερα όρη είναι το Λιούις Ρέιντζ (ύψος 3.194 μ. στο όρος Κλίβελαντ), το Μπίτερουτ Ρέιντζ (όρος Έιτζακς, 3.322 μ.), το Αμπσαρόκα Ρέιντζ (Γκράνιτ Πικ, 3.901 μ., η ψηλότερη κορυφή της Πολιτείας) και τα Κρέιζι Μάουντενς (.3418 μ.), ενώ τα όρη Μπερ Πο (2.105 μ.) και Μπιγκ Σνόουι (2.661 μ.) υψώνονται σχεδόν απομονωμένα στα υψίπεδα της κεντρικής Μ. Στα Α τέλος εκτείνονται υψίπεδα, που περιλαμβάνονται μορφολογικά στις λεγόμενες Great Plains (=Μεγάλες Πεδιάδες) των ΗΠΑ και παρουσιάζονται καταφαγωμένες από τις ποτάμιες διαβρώσεις με ακανόνιστες ομάδες λόφων. Άλλοι από τους ποταμούς της Μ. χύνονται στον Ειρηνικό, όπως ο Κουτενέ και ο Κλαρκ Φορκ, παραπόταμος του Κολούμπια Σνέικ, και άλλοι στον Ατλαντικό, όπως ο Μιζούρι, που δέχεται διάφορους παραπόταμους (Μιλκ Ρίβερ, Μάσελσελ, Γελοουστόουν). Από τις πολυάριθμες λίμνες οι μεγαλύτερες είναι η Φλάτχεντ, στους πρόποδες της Μίσιαν Ρέιντζ, και διάφορες τεχνητές λίμνες πάνω στον Μιζούρι και στον Γελοουστόουν.
Το κλίμα είναι χαρακτηριστικά ηπειρωτικό: οι χειμώνες είναι ψυχροί, τα καλοκαίρια σύντομα και σε πολλές περιοχές πολύ ζεστά. Οι βροχοπτώσεις είναι σπάνιες και για αυτόν τον λόγο για τις ανάγκες της γεωργίας εφαρμόζεται η μέθοδος της dry farming (ξηρική καλλιέργεια).
Κυριότεροι οικονομικοί πόροι είναι η γεωργία (δημητριακά, κτηνοτροφία, ζαχαρότευτλα, πατάτες, λινάρι), η κτηνοτροφία (βόδια, χοίροι, πουλερικά), η εκμετάλλευση των απέραντων δασών και του ορυκτού πλούτου (χρυσός, χαλκός, άργυρος, τσίγκος, μόλυβδος, μαγγάνιο, φωσφάτα, πετρέλαιο, φυσικό αέριο, λιγνίτης). Βασικές βιομηχανίες είναι η μεταλλουργία, οι χημικές βιομηχανίες (λιπάσματα) και οι πετρελαιοχημικές, καθώς και οι βιομηχανίες κονσερβών και γενικά ειδών διατροφής. Κυριότερες πόλεις, εκτός από την πρωτεύουσα, είναι η Μισούλα (57.300), πάνω στον Κλαρκ Φορκ, η Γκρέιτ Φολς (57.000), πάνω στον Μιζούρι, και η Μπίλινγκς (90.300), πάνω στον Γελοουστόουν.
Η περιοχή περιήλθε στις ΗΠΑ το 1803 και εξερευνήθηκε από τους Λιούις και Κλαρκ λίγα χρόνια αργότερα. Ο αποικισμός όμως άρχισε μόνο μετά την ανακάλυψη κοιτασμάτων χρυσού, που έγινε περί τα μέσα του 19ου αι. Χωρισμένη σε τρεις περιοχές έως το 1863, η Μ. οργανώθηκε σε χωριστή Περιοχή το 1864 για να γίνει ομόσπονδη Πολιτεία το 1889.
Η Μοντάνα, που βρίσκεται στο βόρειο τμήμα των ΗΠΑ, στα σύνορα με τον Καναδά, διασχίζεται από τα Βραχώδη Όρη? στη φωτογραφία, ένα ξενοδοχείο του Εθνικού Πάρκου των Παγετώνων στους πρόποδες του Λιούις Ρέιντζ, που περιλαμβάνει πάνω από 60 παγετώνες.
Dictionary of Greek. 2013.